​

                                                                                   OKUL BAŞARISIZLIĞI

Okul başarısı, öğrencinin bulunduğu sınıf ve derse göre hedeflenen bilgi, beceri ve davranışları kazanmasıdır. Başarısızlık ise, en az bir öğretim dönemi boyunca süren, hemen hemen her dersten, gelişim düzeyinin ve yeteneklerinin çok altında başarı göstermesi ve bu durumu bir türlü telafi edememesidir. 

Okul başarısızlığının belirtileri nelerdir? 

Sık sık öğretmeninden, çocuğunuzun derste başarısız olduğuna dair uyarı alıyorsanız; 

Saatlerce çalıştığı halde, çocuk konuları anlamadığından şikayet ediyorsa; 

Çalışmaya harcadığı zamanın karşılığı olan notları alamıyorsa; 

Ödevlerini baştan savma yapıyorsa; 

Sınıfta derse katılmıyorsa; 

Çocukta amaç ve değer eksikliği varsa; 

Sınıfta çok sessiz ve uslu ya da çok gürültücü ve yaramaz ise; 

Çocuğunuzun okul başarısı düşük demektir. 

Anne-baba, çocuğun başarısızlığının nedenlerini bulmaya çalışmalıdır 

Okul başarısının düşük olmasının pek çok sebebi vardır. Her çocuk farklı sebeplerden dolayı beklenilen başarıyı yakalayamayabilir. Öncelikle ebeveyn, çocuğunun başarısız olmasının altında yatan sebepleri araştırmalı ve çocukla birlikte çözüm yolları bulmaya çalışmalıdır. Eğer çocuğunuzun başarısızlık nedeni, normal zihinsel gelişiminde geri kalması ise, ebeveyn sabırlı olmalı, çocuğun ilgi, yetenek, zeka ve becerilerini iyi gözlemlemeli ve gerek gördüğü takdirde bir uzmandan yardım almalıdır. Okul başarısına etki eden psikolojik süreçlerde mutlaka değerlendirilmelidir. 

​

Kaygı ve Okul Başarısı

Kaygı, çoğu zaman belli bir sebep olmaksızın ortaya çıkan ve kişide fiziksel, zihinsel ve davranışsal değişimlere yol açan bir duygu durumudur. Kaygı, çocuğun dikkat, algı, konsantrasyon ve hafıza işlevlerini etkileyerek öğrenme sürecini sekteye uğratır. Araştırmalar yüksek kaygı düzeyinin okulda edinilen bilgiyi ‘hatırlama’ becerisini olumsuz yönde etkilediğini göstermiştir. Bunun nedeni kaygı ve hafıza işlevlerinin beyinde aynı bölge tarafından kontrol edilmesidir.

​

Depresyon ve Okul Başarısı

Günümüzde bir çok anne baba çocuklarının derslerine çalışmakla ilgili yeterince istekli ve sorumlu davranmadığı gerekçesiyle uzmanlara başvuruyor. Anne babalar, çocuklarının okulda başarısız olmasına neden olabilecek herhangi bir bilgi veya beceri eksikliği olmadığını öğrendiklerinde ise çocuklarının umursamaz veya tembel olduğunu düşünebiliyorlar. Halbuki dikkat eksikliği, hareketlilik, öfke nöbetleri, okula gitmede zorluk ve/veya ders çalışmada isteksizlik gibi şikayetlerle başvuran çocukların büyük çoğunluğu depresyon tanısı almaktadır.

​

Motivasyon ve Okul Başarısı

Çocuğun öğrenmesinin ön koşulu yaptığı çalışma ile kişisel veya duygusal bir bağ kurabilmesidir. Bu nedenle çocuğa ders çalışması veya ödevlerini yapması için ısrar etmek ve onu ikna etmeye çalışmak çoğu zaman işe yaramayacaktır. Bunun yerine kontrol bir miktar çocuğa bırakılmalı ve onda ilgi uyandıracak seçenekler sunulmalıdır. Çalışmanın sonunda mantıklı bir başarı elde etme şansının olması çocuğun ilgi ve isteğini arttırır.

 

Çocuk okulda neden başarısız olur? 

1-Okul başarısı için zihinsel olgunluk tek başına yeterli değildir. Duygusal olarak henüz olgunlaşmamış çocuklar, kendilerine bir hedef koymada güçlük çekerler ya da okul ortamının gerektirdiği sosyal becerileri edinemedikleri için okulda bulunmaktan zevk almazlar. Bu tip çocuklar okuldan kaçma davranışı gösterebilirler. 

2-Çocuğun kendisini nasıl algıladığı okul başarısı için önemli bir faktördür. Çocuk yeteneksiz veya aptal olduğunu düşünüyor olabilir. Ya da tam olarak kendisini değerlendiremediği için ne yapmak istediğine karar vermekte güçlük çekebilir. Bu sebeple kendisine bir hedef koymada yetersiz kalır. 

3- Bazı çocuklar öğrenmek için daha kontrollü bir ortama ihtiyaç duyarlar. Bu çocuklara neyin, nasıl yapılacağı basamak basamak anlatılmalıdır. 

4-Ders çalışma alışkanlığı kazanamamış öğrenciler başarısız olurlar. 

5-Anne-babanın okula ve öğrenmeye karşı tutumu çok önemlidir. Okula ve öğrenmeye karşı olumsuz yaklaşan, eğitim hayatını gereksiz gören ebeveynler, çocuklarına farkında olmadan negatif duygular aşılamaktadır. 

6-Sürekli eleştirilen ve olduğu gibi kabul edilmeyen çocukların öz değerleri düşük olur. Öz değeri düşük bir öğrenci, kapasitesinin altında performans sergiler. 

7-Anne-babanın, çocuğun kapasitesinin üzerinde başarı beklentisi, çocukta kaygı oluşturur. Çocuk başarısız olmaktan o kadar çok korkar ki, sonunda başarısız olur. Yine, anne-babanın düşük başarı beklentisi çocuğun motivasyonunu düşürür. 

8-Anne-baba arasında sağlıklı bir ilişkinin olmaması, evde huzursuz ve kaygı verici bir ortamın olması, çocuğun zihnini sürekli meşgul eder. Duygusal gerilim içindeki çocuk okulda başarı gösteremez. 

9-Çocuğa sınırsız televizyon izleme, oyun, bilgisayar oynama hakkının tanınması, bu konularda gereken sınırlamaların getirilmemesi, çocuğun vaktini iyi değerlendirememesine neden olur. 

10-Bazı geleneksel aileler, çocuktan sadece itaat ve bağlılık bekler. Çocuğun kendisini ifade edememesi, merak ve girişimciliğinin kabul görülmemesi, kendine güvenin hoş karşılanmaması, çocuğun kendine özgü bir kişilik geliştirmesine engel olur. 

11-Çocuk, herhangi bir nedenle anne-babasına kızgın olabilir. Onları cezalandırmak için okulda başarısız olur. 

12-Ebeveynin çocuktan sürekli ders çalışmasını beklemesi, oyun, müzik, resim gibi faaliyetleri, spora veya televizyona harcanacak vakti lüzumsuz görmesi sonucu çocukta oluşan baskı, başarısızlığa neden olur. 

13-Ailenin çocuğu disiplin ederken bedensel cezalar kullanması, dayak atma gibi, başarısızlığa neden olmaktadır. 

14-Ailenin çocuğa yeterince ilgi ve sevgi göstermemesi. 

15-Okulda öğretmenin yetersiz kalması, konuları çocukların seviyesine indirememesi ve sınıfların kalabalık oluşundan dolayı öğrencilerle birebir ilgilenememesi. 

Aileler ne yapmalı? 

* Öncelikle çocuğunuzun başarısızlık nedenlerini tespit edin. 

* Başarısızlığın utancını çocuğunuza yaşatmayın. Bunun yerine çabalaması için onu teşvik edin. 

* Çocuğunuzla yeteneklerine uygun hedefler belirleyin. 

* Çocuğunuza, zamanını doğru kullanması hususunda örnek olun. Mesela, ona gezme veya televizyon izleme konusunda ölçülü olmasını tavsiye ederken, siz de bunları ölçülü yapın. 

* Çocuğunuzda her gün takdir edebileceğiniz bir davranış bulun. Onu sık sık övün. 

* Her zaman başarısının arkasından maddi bir ödül vermeyin. Başarısının başlı başına bir ödül olduğunu anlamasını sağlayın. 

* Küçük yaştan itibaren yaşına uygun sorumluluklar verin. Kendi problemlerini çözme becerisini kazanmasını sağlayın. 

* Kendi hayatınızdaki sıkıntılardan dolayı çocuğa eleştirel ve sabırsız davranıp davranmadığınızı kontrol edin. 

* Çocuğunuzun duygu ve düşüncelerini ifade etmesine imkan verin. 

* Onun yerine ödev ve sorumluluklarını yerine getirmeyin. 

* Birlikte bir çalışma saati belirleyin. O saatte televizyonu kapatın, telefon görüşmelerini kabul etmeyin ve ders dışında bir şeyle ilgilenmesine izin vermeyin. O saatte anne-babadan biri evde bulunarak gerektiğinde çocuğa yardımcı olabilir. Çalışma saatinde çocuğunuzun odasına girip kapısını kapatmasına izin vermemelisiniz. Çocuk ders çalışmasa bile, o saat içinde diğer tüm şeylerden mahrum bırakılmalıdır. Anne-baba etkili bir sonuç alabilmek için bu yöntemi uygulamada kararlı ve sabırlı olmalıdır. 

* Çocuğa ders çalışabilmesi için bir oda ya da bir köşe hazırlayın. Eğer evde küçük bir kardeş varsa, ders çalışan çocuğunuzu rahatsız etmesine engel olun. 

* Onu kardeşleri veya diğer akranları ile kıyaslamayın. 

* Ders çalışırken ya da kitap okurken çocuğunuzu yerinden kaldırmayın, ondan bir iş yapmasını istemeyin. 

* Notlarından çok, çabasını ödüllendirin.